donderdag 29 maart 2012

Passie-tijd, Rokoko-muziektraditie

Bij Rokoko behoort het jaarlijkse Passie-logje inmiddels tot de vaste traditie. Om en om, even jaren Mattheus BWV246, oneven jaren Johannes BWV245. Met de om en om traditie breken we altijd traditioneel in een schrikkeljaar. 2012 is ons eerste blog-schrikkeljaar.

Passie of Passion komt van het Griekse werkwoord paschō volgens Wiki, wat lijden betekent. Lijdenstijd en lijdensmuziek; een muziekstuk dat het lijden en sterven van Jezus, aan het kruis, tot onderwerp heeft.

Franz Liszt schreef op latere leeftijd Via Crusis, De Kruisweg. Tijdens de Kruisweg gaan de gelovigen biddend en herdenkend langs veertien zogenaamde kruiswegstaties voorbij. Een kruiswegstatie is een schilderij of reliëf dat een scène uit de lijdensweg van Jezus en zijn stervensproces uitbeeldt. Het woord statie is afgeleid van het Latijnse woord statio, dat het staan of stilstaan betekent. Omdat het aantal staties hier en daar verschilde, bepaalde Paus Clemens XII (paus van 1730-1740 -Rokoko-) het aantal op veertien. In 1741 werd de kruisweg verplicht in alle rooms-katholieke kerken. (Wiki

Het is een van de laatste werken van Liszt, voltooit in 1879. Het werk neemt een bijzondere plaats in in het oeuvre van Liszt vooral omdat het een werk is van grote verstilling. Bijzonder is het werk ook omdat het de grenzen van de tot dan toe gangbare tonaliteit opzoekt. (Wiki)
Het is wel mooi, ik heb zo hier en daar wat beluisterd, nadat ik een recensie las in Trouw 26/3. 'Via Dolorosa'
Compagnie Bischoff, Ronald Brautigam, piano Jan Van den Bossche, regie Muziekgebouw aan 't IJ 23/3.
....een van de fraaiste voorbeelden van de kale, duistere en harmonisch grensverleggende stijl van de late Liszt. Met een minimum aan noten, veel stiltes en een veelvuldig gebruik van dissonante harmonieën wist Liszt een maximum aan zeggingskracht te bereiken. Brautigam speelde deze met grote uitdrukkingskracht en zo suggestief dat Jezus' wankele tred over de Via Dolorosa naar het kruis bijna letterlijk hoorbaar werd.

maandag 19 maart 2012

Lente!

Vandaag is het lente, astronomische maar ook meteorologische (). De zon steekt vandaag triomfantelijk de evenaar over terwijl de rotatieas van de aarde een rechte hoek maakt met de baanstraal van de aarde. Het is overal op aarde even lang donker en licht, 12 om 12, in Nederland vandaag van 6:44 tot 18:51.

Het is nu stralend blauw aan de goede zijde van het vensterglas.
De bewokingsradar voorspelt ook een heldere avond en nacht. Dus kunnen we nogmaals genieten van het planetenspektakel aan de westelijke hemel: Venus en Jupiter.
Venus staat het dichtstbij en heeft een bewolkte atmosfeer waardoor zij het meeste zonlicht reflecteert en ons het felst bestraalt. Jupiter is wat groter maar iets verder weg, maar toch vorige week heel duidelijk te zien zo rond 20:00.
De maan gaat vandaag om 15:47 onder en op donderdag 22 maart is het nieuwe maan. Op vrijdag 23 (plaatje rechts) zou je de maan al kunnen zien vlak na zonsondergang, dus  zo rond 18:57. De maan is op 23-3 1% en gaat om 20:18 onder.
Nog meer plaatjes en uitleg op EarthSky.

Mooie animatie van 11 - 20 maart op Shadow & Substance.

Ik heb ooit eens een foto van de (nieuwe) maan gemaakt waarop het deel dat niet door het zonlicht wordt verlicht ook zichtbaar is. Sinds Barthel weet ik dat dit het asgrauwe licht of asgrauw schijnsel heet. 
Dubbel gereflecteerd zonlicht, vooral goed te zien als de aarde bewolkt is en veel zonlicht weerkaatst.
Linkje vanuit NoordDrenthe.
Sterrenkunde in Nederland.




() Eigenlijk wordt hier bedoeld dat het lente-achtig weer buiten is, aan de andere zijde van het glas. Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische lente op een vaste datum op 1 maart op het noordelijk halfrond. Lente-wiki.
Eh.. 19 maart was natuurlijk in San Francisco, in Europa 20 maart 6:14.
De noodzaak van een 29 februari-schrikkeldag elke 4 jaar kun je ook mooi zien in de tabel van Aanvangstijdstippen van de astronomische lente op het noordelijk halfrond.
Zo staan de planeten in het zonnestelsel in maart 2012.  Mars en Mercurius (The March of the Planets, mooi!) zou je ook nog moeten kunnen zien? Gisteravond 19-3 stond Venus loodrecht boven Jupiter.
Mars en Saturnus staan aan de oosthemel, tegenover Venus en Jupiter.  Look East!
UIt: Prime Time, your journey through the astronomical year.

Interactieve Hemelkaart voor ieder uur van de dag: hemel.waarnemen.com 

Twee mooie filmpjes (Hitvideo's) Evolutie en Toer van de maan bij de NRC.NL.

donderdag 15 maart 2012

Grande EVinale & Verantwoording

De evolutie van de gewervelden in herhaalde retrospectie. Terugkijkend valt op dat we God onderweg ergens zijn kwijtgeraakt. Zeer waarschijnlijk tijdens de ondergrondse 165 miljoen jaar. Misschien schaamte over het feit dat Zijn 'schepping' maar evolutionair langzaam vooruitgang boekte en dat het geprognosticeerde eindschepsel steeds verder van Zijn ideale 'evenbeeld' aan het wegdrijven was.  Hij heeft Zich er nog uit te proberen redden met 2-Petrus-3:8 'Eenen dagh by den Heere is als duysent jaren, ende duysent jaren als eenen dagh'. Maar met dergelijke cultuursprookjes scoor je anno 2000+ geen respect- en aanzienpunten meer. Cultuur is inmiddels ontmaskerd als een bundeltje gedragsafspraken binnen een (prim)apenstam. Ook nog wel kwantificeerbaar, want de best samenwerkende apenstam verwerft het koninkrijk der aarde.  De cultuur die het mogelijk maakt om groepsgewijs aan de lopende band BMW M5's  in elkaar te  schroeven is veruit superieur aan de cultuur van de groep die zich nog individueel de kop breekt over het opknopen van handgeweven vodden. Maar wie het dwaze niet eert, is de wijsheid niet weerd.

We dwalen af, het wordt tijd voor een nieuw onderwerp, maar eerst gaan we nog even heerlijk de biochemische evolutiediepte in.

Van opstandige zakpijplarve naar mens. Ik ben nog op zoek naar een plaatje waarin de mens als ecologische ramp wordt afgedaan en waarin fier aan top van de evolutieboom een paradijsvogel wappert. De mens is een onverbeterlijke egocent. Wel een mooi evolutie-overzicht gevonden met nu eens plaatjes van vrouwen als prima donna opperwezens.

Om te reproduceren en te leven bezitten alle organismen op aarde DNA. Hiermee kan 'nieuwbouw'informatie worden doorgegeven uit het genenarchief boordevol 'bouw'plannen en -tekeningen.
Even middelbare schoolstof herhalen: chromosomen, histonen, genen, DNA-helix-dubbelstreng. Een gen is een stukje erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. 'Erfelijke eigenschappen' rare term en definitie. De Nederlandse wiki is eigenlijk alleen maar geschikt als inleiding en om snel in de Engelse of Duitse te komen.
Door replicatie kan het DNA verdubbeld worden en een exacte kopie worden doorgegeven bij celdeling. Een enzym ontwindt de dubbele DNA-spiraal en een ander enzym ritst de twee strengen uit elkaar zodat ze ieder weer tot een dubbele helix kunnen worden opgebouwd.
Een gen is een stukje dubbelstreng met gecodeerde informatie. Zoals bijvoorbeeld het Hox-gen. Dit gen regelt de basisstructuur van het organisme zoals plaatsing en ontwikkeling van de verschillende ledematen tijdens de embryonale fase. Ze liggen in clusters bijeen.