donderdag 31 maart 2011

Terug in RuimteTijd 'The Beginning' (door Coco)

Dat is onzin volgens Einstein. (Na het overlijden van een zeer goede vriend:) 'Het betekent niets dat hij iets eerder dan ik deze vreemde wereld heeft verlaten. Mensen zoals wij, die geloven in de natuurkunde, weten dat het onderscheid tussen verleden, heden en toekomst slechts een hardnekkig volgehouden illusie is'

Dit is dus de langverwachte eerste aflevering van de Coco-Universe-serie over gravitatievelden, ruimtetijdkromming, zwarte gaten, relativiteitstheorie, neutronensterren, kernfusie. Ik heb mij de afgelopen tijd goed voorbereid met lezingen over Tijd, Literaire Gidsen over Zwarte Gaten, en een toegankelijke BBC-serie van Prof. 'Rockstar' Brian Cox. Die krijgt nog een apart logje. Eigenlijk is dit een soort van plannings-log in een poging de materie nog enigszins begrijpelijk te houden. Eigenlijk begrijp ik het zelf ook niet, de wiskunde is te ingewikkeld en het concept is moeilijk voor te stellen.
Tot aan de klassieke mechanica van Newton was zwaartekracht nog wel gemakkijk te begrijpen.
De gravitatiewet van Newton luidt (handig dat kopiëren vanuit Wikipedia)
F =G \cdot \frac{m_1 \cdot m_2}{r^2}
met
  • F de zwaartekracht tussen twee voorwerpen (in newton)
  • m1 de massa van het eerste voorwerp (in kg)
  • m2 de massa van het tweede voorwerp (in kg)
  • r de afstand tussen de zwaartepunten van die voorwerpen (in m)
  • G de gravitatieconstante = 6,67428 ± 0,00067 × 10-11 Nm2 kg-2.
De aantrekkingskracht die de aarde uitoefent op een voorwerp dat zich op het aardoppervlak bevindt kan berekend worden door in deze formule voor m1 de massa van de aarde te gebruiken, en voor r de (gemiddelde) straal van de aarde. In dit geval verkrijgt men de volgende formule:
F = g \cdot m_2
Deze wordt meestal geschreven als:
F = m \cdot g
waarbij de waarde g kan berekend worden als
g = G \cdot \frac{m_{aarde}}{r_{aarde}^2} = ± 9,81 ms-2
Dit hebben de meeste mensen nog wel eens op de middelbare school gehad. F=m.a of m.g.
Maar deze formule bleek niet in staat alle waarnemingen in ons zonnestelsel of het heelal te beschrijven. Einstein dacht er een poosje over na en kwam met het 4-dimensionale ruimtetijd-concept oftewel de algemene relativiteitstheorie.

Deze theorie markeert een belangrijke grens. Daarvoor was natuurkunde nog wel enigszins te begrijpen voor een leek, na Einstein niet meer. Dat is jammer. Deze logies gaan het ook niet veranderen, u gaat het niet opeens begrijpen als u ze heeft gelezen. Ik begrijp het namelijk ook nog steeds niet, maar heb wel een beetje het idee gekregen hoe men het toepast. Het is ook wel fascinerend als je na een duidelijke uitleg op de BBC of bij Studium Generale nog steeds niet begrijpt hoe het in elkaar steekt, terwijl er mensen zijn die het wel begrijpen; terwijl er zelfs mensen zijn geweest die doorhadden wat er schortte en dat keurig en elegant vastlegde in een relativiteitstheorietje.
Ik schijf hier gewoon op wat ik er van begrepen heb, dat kan wel helemaal fout zijn, maar bedenk dat het niet veel kwaad kan als u op een feestje de relativiteitstheorie verkeerd, op zn coco's uitlegt. Wie zal u tegenspreken; en als iemand u tegenspreekt dan is het vast een theoretisch natuurkundige en dan had u beter over de evolotutietheorie van koetjes en kalfjes kunnen beginnen.

vrijdag 25 maart 2011

Colijn de Coter (door Coco)

Ik ben ondergedompeld in een ontwikkelingsgang van wedergeboorte; renaissance van de klassieke beeldende kunsten in de 15 en 16-de eeuw in de Lage Landen. En wie liep ik daar tegen het lijf: Vlaamse Primitief Colijn de Coter. Hij had zijn schilderij van de Heilige Sint Lucas schildert de heilige Maagd (1493) uit de parochiekerk van Vieure bij zich, waarop Co-de-Co en zijn model te zien zijn, terwijl een timmerman het paneel vervaardigt dat het schilderij zal dragen. (achterin de tuin). We zien Colijn de Coter aan het werk in zijn atelier.

Dit motief of iconografie is vaker geschilderd. De evangelist Lucas was de eerste icoon-schilder, naar verluid. Lucas werd daarmee de patroonheilige van schilders en beeldsnijders (het Sint-Lucasgilde). Volgens de legende schilderde Lucas Maria met het kind Jezus naar het leven. Verschillende voorstellingen van de Madonna worden vereerd als werk van de heilige Lucas. Het thema 'Lucas die de Madonna met Kind schildert' is afgebeeld op vele altaarstukken, met name op altaarstukken van de plaatselijke schildersgilden.

dinsdag 22 maart 2011

Boekenweekgeschenk (door CoCo)

Kader en Abdolah waren mijn kameraden (beide geëxecuteerd, de een onder de Sjah, de ander onder Khomeiny). Hij heet voluit Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani. (Iran 1954, asielzoeker 1988).

Een paar uitspraken uit het vraaggesprek in de NRC 12 maart:

Arabische lente
"Het proces dat gaande is in de Arabische wereld, is geen revolutie. Iedereen, zowel de oppositie als de machthebbers, doen er alles aan om de veranderingen niet te diep te laten gaan. Er is nu eenmaal geen westerse democratie mogelijk in islamitische landen, omdat alles draait om de Koran. Het zal nog wel honderd jaar duren voordat de scherpe, onmenselijk kantjes van de sharia eraf zijn gesleten ... ... scheiding van kerk en staat is ondenkbaar in islamitische samenlevingen. Er moet, als overgangsfase eerst een op de Koran gebaseerde islamitische democratie komen."

Mirza
"Mijn wekelijkse column in de Volkskrant.  ...  ... De beslissing om te stoppen heb ik vorige maand zelf genomen. Het ging niet tussen mij en de Volkskrant. ... ... ik overweeg of ik in een andere krant wil schrijven. Misschien in de NRC (correct!) Ha nu denken jullie natuurlijk dat ik Afsin Ellian wil vervangen die er bij jullie uit is gegooid. Voordat hij een Wilders-aanhanger werd, hadden we nog contact, gevluchte Iraanse schrijvers onder elkaar. Nu niet meer."

In Trouw 12 maart zegt hij het weer iets anders:

Staat het Iraanse regime op instorten?
"Het regime in mijn geboorteland is het meest gruwelijke dictatoriale regime op aarde. Net als in Egypte is het leger altijd de drijvende kracht geweest in Iran. Maar Moebarak was een leeg karkas en de Revolutionaire Garde van Iran staat nog op verse benen. Zij zijn loyaal, jong, krachtig en corrupt.
Het is te vroeg." 


Ergens anders las ik dat de Arabische wereld nu in 1789 is aangekomen. Ik denk soms wel eens: "Kon ik maar terug in de tijd, een poosje meelopen, meekijken, sfeer opsnuiven in een historisch tijdsgewricht". We krijgen nu dagelijks een blik "Terug in de Tijd" voorgeschoteld met mannen die in zinnen van gemiddeld 4 woorden hun levensdoelen en maatschappelijke visie samenvatten. Bij nader inzien schrap ik toch maar mijn voorgenomen deelname aan de studentenopstand in Les Misérables. 

Professor Afshin Ellian verdedigt de idealen en vrijheden van de Westerse cultuur in een opinie-weblog van Elsevier