Corboud Köln Kollier Rokoko

Die Sonderbund-Ausstellung in Köln, 1912 een eeuw later herhaald door het Wallraf-Richartz-Museums & Fondation Corboud in Köln met 110 van de oorspronkelijk tentoongestelde 650 werken.
176.784 waaronder een paar Nederlanders waren dabei.
Onze in 1890 overleden Vincent werd in 1912 geëerd met 110 werken in 5 zalen in de tent.
In 2010 werd nog völlig Halbtrunken van Blogger-euforie de tentoonstelling van de Blauwe Reiter bezocht; de groep die eind 1911 begin 1912 twee opzienbarende 'moderne' tentoonstellingen organiseerde. De Sonderbund 1912 was eigenlijk de afsluiting van de (impressionistische) 19e eeuw en verschafte maar een zeer beperkt uitzicht op de aanstormende 20e eeuwse chaos, wel 16 schilderijen van Picasso, één abstract werk van Kandinsky, geen van Malewitsch.

Munch? met uitzicht op Kölner Dom

Een impressie van de 2012 tentoonstelling is beschikbaar op Wikimedia commons.. Er is een slideshow mogelijk (groen knopje rechtsboven), zou die ook op blogger passen?
De curator van WRMFC stelde een lijvige bijbel samen over de 650 werken van 1912 omvattende 648 Seiten mit 764 farbigen und 192 s/w Abb. Een Buch-blätter pdf is beschikbaar, voor de liefhebbers van Google-Drive staat hij ook hier. Sommige plaatjes en nummer zijn grijs, die zijn jammerlijk verloren gegaan bijvoorbeeld bij de intocht van de, reeds in de startblokken van ongeduld trappelende, barbaarhordes der verwoesting.

Persoonlijke Hoogtepunten 2012:

Fransoos Maurice Denis  Soir de Septembre

[met een Virgo/Madonna Lactans ?]

Planten Evolutie: Uitdager Gras

Opkomst van de underdog. Hoe Kleinduimpje en David de woudreuzen en Goliath versloegen.
De meest onderschatte plantenfamilie, die de strijd aanging en won: de grassenfamilie.
(Nog) online beschikbaar, deel.1 deel.2 deel.3 deel.4
Eerdere afleveringen  Leven uit Licht & Bloem Kracht.

Bossen (be)heersten de aarde tijdens de warme periode 100 - 65 mjg. Het Mt. Kasigau nevelwoud (cloud forest) in Oost-Afrika, Kenia is een restant van de oude wouden die Afrika ooit bedekten.

De hele planeet, inclusief de zuidpool, was gevuld met bomen. Welkom op de bomenplaneet. Het bladerdak van de bomen overschaduwde de begane grond en liet heel weinig licht door. Toch ontstond daar, aan de voet van de stammen, de nieuwe uitdager. Sporen van gras zijn gevonden in coprolite (coprolieten) van de Titanosaur Sauropod (100 ton). Gras maakte dus deel uit van het dieet van deze dino-herbivoren. Dit is het vroegste bewijs van het ontstaan van de grassen, 66 mjg.

KT-extinctie 65 mjg door een meteoriet van 10 km doorsnede roeide de grazende dino's van onze planeet uit, maar de grassen overleefden. De grassen kregen te maken met een nieuwe crisis: verandering in het klimaat en atmosfeer door vorming van de hooggebergten. Tussen 50 en 30 mjg begon de CO₂ uit de atmosfeer te verdwijnen door de vorming van grote bergketens zoals de Himalaya. De omvangrijkste periode van bergvorming in de recente aard-geschiedenis. De nieuw gevormde bergen erodeerden snel en spoelden naar zee om daar met CO₂ een gesteente te vormen: CaCO₃ kalksteen. 30 mjg verminderde het CO₂ gehalte in de atmosfeer als gevolg daarvan naar een zesde van de oorspronkelijke waarde en bedreigde daardoor het voortbestaan van het plantenrijk. Zonder CO₂ kunnen de planten niet meer groeien, en kwijnen weg.

De grassen komen met een slimme oplossing:  een turbolader. Dit zijn ringen van samentrekkende gespecialiseerde cellen: vaatbundels. Die werken als een soort miniatuurpomp die de CO₂ opzuigt en concentreert. Die gaf de grassen een flinke voorsprong op andere planten. Grasfamilieleden zoals olifantsgras of mais behoren nu tot snelst groeiende planten. Binnen 3 maanden is olifantsgras 4 meter hoog.
Noot van de dienstdoende wetenschapper alhier: over deze zg turbo valt weinig te vinden op het web. Wel dat grassen C4-fotosynthese ontwikkelden als reactie op lage CO₂ gehaltes. Wiki C4-fotosynthese (er is wel een NL-§, die noemt actief CO₂ transport), de Britse Prof Colin lijkt spin in het C4-web? Nature's Green Revolution uit 2006. Gevonden! bij HyperFysics; er wordt iets 'gepumpt' naar een 10-20 maal hogere CO₂-concentratie (C4 Photosynthesis).

Planten Evolutie: Bloem Kracht

Oorspronkelijke BBC titel: Powers of Flowers. Want het woord bloem was nog helemaal niet gevallen in de eerste aflevering Leven uit Licht. YTtjes (deel 1, deel 2, deel 3, deel 4).

Eerst op herhaling: Bloemen en Bijen in Leidse Hortus zonder plantjesfreak.

140 mjg, de aarde omvatte één groot continent: Pangea, geheel gevuld met dino's, aangevuld met wat marginale zoogdieren. Dan pas, na 260 mj planten op het droge, wordt de eerste bloem gevormd....denkt men, want het hoe en waarom is al een raadsel sinds Darwin.

New Caledonia ligt in de stille oceaan op het verzonken continent Zealandia (Zeelandië omdat Nieuw-Zeeland er ook deel van uitmaakt) met een unieke biodiversiteit. Dat komt omdat Zeelandië 80-90 mjg losbrak van Australië en sindsdien (evolutionair) zo geïsoleerd is gebleven van de andere continenten dat het nu nog een goed beeld geeft van de vegetatie van de aarde 140 - 60 mjg ten tijde dat de planten met bloemen ontstonden.
De aarde werd lange tijd, sinds het carboon (360 - 300 mjg), beheerst door twee naaktzadige spelers: de coniferen en varens.
Een naaktzadige of Gymnospermae gebruikt de wind of water voor reproductie en voortplanting. Mannelijk micro-sperma (ook wel pollen of stuifmeel genoemd) wordt in hoeveelheden van 10 miljard per boom bloemvrij van mannelijke kegels naar vrouwelijke eicellen in vrouwelijke dennenappel(kegels) geblazen. Tot de naaktzadigen behoren oa de naaldbomen en coniferen, de cipressen, de dennen en de apenbomen. Op New Caledonia leeft nog een uniek levend-fossiel dennen-geslacht met 'wortels' van 200 mj: de Araucaria columnaris, Cook Pine, natuurlijk vernoemd naar Europese ontdekkingsreiziger James Cook.

De tweede grote voorbloemse naaktzadige speler is de varen, hun wijze van voortplanting is ook beperkend. Ze zijn aangewezen op een vochtige omgeving om hun spermacellen met zweepstaarten naar de eicellen te kunnen zwemmen. Uithoudingsvermogen: 2 uur.
Links op New Caledonia staan twee relieke boomvarens uit de Cyatheacea-familie: Cyathea intermedia.

140 mjg was er weinig biodiversiteit met maar een gering aantal soorten coniferen en varens, ongeveer 1% van de hoeveelheid planten die we nu kennen. Het dierenrijk was ook niet erg divers en gevarieerd. Ongeveer 700 verschillende dinosauriërs, nu zijn er alleen al 5000 soorten zoogdieren. Een monotone groene wereld die snakte naar wat meer kleur en afwisseling.

Op New Caledonia is ook de Amborella plant bewaard gebleven. Amborella Trichopoda is de dichtstbijzijnde nog levende verwante van de eerste bloemplanten. Bladeren van planten muteerden in bloemblaadjes, de bloem zit vol pollen en die worden door een insect als een DHL-koerier naar een volgende plant gebracht. Vaste bezorg-adressen en snelle betrouwbare koerier geeft een groot voordeel t.o.v. de toevallige op goed geluk voortplantingsmethoden met wind of water.


Monkey Puzzle Tree (Slangenden of Apenboom) wordt 500 jaar oud en start pas met voortplanten als hij 40 is. Een kleine bloemplant begint echter al na 4 maanden met voortplanten.  Dus in de tijd dat de conifeer één nieuwe generatie produceert heeft de bloemplant er al 120 afgeleverd. En bij elke nieuwe generatie is er een kans op een genetische mutatie, die mogelijk een nieuwe eigenschap levert om te kunnen overleven.

Planten Evolutie: Leven uit Licht

Focus (TELEAC / NTR) Van Plant tot Planeet. Leven uit licht (zo 9 sep 2012, 19:25) Documentaire "Planten zijn een stille kracht die de aarde hebben vormgegeven, onze atmosfeer opbouwen en de evolutie van elke diersoort in gang houden".

Deze aardige serie is gebaseerd op de BBC serie How to grow a Planet (met Engelse ondertiteling) olv Schot, Geoloog en Prof. Iain Steward. In de versie, die op de Nederlandse TV vertoond werd, is Iain zoveel mogelijk verwijderd en zijn sappige schotse accent vervangen door een onbestemd smaakloze damesvoice-over. Sommige proefjes worden door een vrouw op dezelfde locatie uitgevoerd dus zal de BBC deze versie wel speciaal gemaakt hebben voor de export. Ik prefereer het aanstekelijke commentaar van Iain.

Voor we wat hoogtepuntjes bespreken gaan we eerst, als een echte leraar, eerst de Coqui-kennis opfrissen en het referentiekader goed vastleggen.

In Sterevolutie van groengasnevel tot zwartkool leerden we dat de aarde een stellaire kernfusie-afvalklomp is uit 9 miljard jaar kernfusie in sterren en supernova's. Op deze ratjetoe-planeet van 4,7 miljard jaar oud is een groot deel van het chemische periodiek systeem beschikbaar voor allerlei leuke scheikundeproefjes.

In Vertebraten evolutie: Dawn leerden we dat na 2,1 miljard jaar = 2,5 miljard jaar geleden de eerste micro-organismen werden gevormd zoals bacteriën en blauw-algen. Cyanobacteriën zouden zelfs al 3,5 miljard jaar geleden op aarde leven.

In De Tiktaalik leerden we over het grote belang van 'levensgas of natuurgas' CO₂.

We gaan 3 miljard jaar terug in de tijd. Er was heel weinig vrij zuurstof en de aardatmosfeer bestond uit giftige gassen (uit methaan(aardgas) en zwaveldioxide en CO₂?) De sterke UV-straling van de zon maakte leven op het droge onmogelijk. In zee wordt die straling gefilterd en daar kon leven ontstaan: de Halobacteriën. Dit zijn eencellige micro-organismen; ze zijn halofiel: ze leven in milieus die verzadigd zijn aan zout. Ze vormen ATP (drager van chemische energie) uit zonlicht via de rose-rood-paarse retinal-kleurstof. De zee kleurde daardoor helemaal paars. Onder deze paarse halo-laag ontstond in zee een nieuw organisme dat zich specialiseerde in het overblijvende licht, groen-blauw dus en dat zijn de blauw-algen of Cyanobacteriën.
De groene kleur van de planten op aarde is dus puur toeval.

Deze groene vroegste voorlopers van onze planten kunnen wat nieuws: ze verkrijgen energie uit de zon via een ingewikkeld chemisch proces: de Fotosynthese.

Fotosynthese, het belangrijkste proces in de natuur. Met water uit de grond of de zee worden suikers en allerhande koolwaterstoffen gevormd met CO₂ uit de atmosfeer. Fotonen worden ingevangen door 'the light harvesting complex'. Er zijn 2 of 12? fotonen nodig om een watermolecuul te splitsen in H en O. Er zijn veel mooie schematische, informatieve, plaatjes van Photosynthesis.
Er is één nadeel, wat later een voordeel zal blijken: er komt een gasvormig afvalproduct bij vrij: zuurstof O₂. Deze zuurstof gaat de atmosfeer van de aarde drastisch veranderen van zuurstofarm en reducerend naar zuurstofrijk en oxiderend.
De grote oxidatiegebeurtenis: Oxygen Catastrophe or Oxygen Crisis.
In de documentaire worden BIF's (Banded Iron Formations) in Kumba ijzererts uit de Sishen Mine getoond van 2,5 miljard jaar geleden. De ijzerlagen zijn roestrood door reactie met zuurstof en bewijzen dat toen voor het eerst zuurstof in de atmosfeer stroomt. Opgelost ijzer in de oceanen reageerde met deze zuurstof waardoor ijzeroxiden (roest) ontstonden die slecht  in water oplosbaar zijn. Deze ijzeroxiden sloegen neer op de zeebodem op een laag anoxische modder.

Uiteindelijk zat er zoveel zuurstof in de atmosfeer dat er hoog in de dampkring ozon werd gevormd die de UV straling absorbeert. Planten konden nu eindelijk (na 2 miljard jaar) verhuizen naar het land = 400 mjg.
O ja en ondertussen gingen de cyanobacterien samenwerken en vormden grote clusters van bladgroenkorrels genaamd plant(en).
Eerste (land)planten Aglaophyton (links) zijn een paar cm hoog. Kale stengels met bolvormige uiteinden. Ze zijn gevonden in Schotland in Rhynie Chert. Ingewikkelde voortplanting met ♂ & ♀ gametofyten waarbij het sperma door regenwater naar de eicellen zwemt. Artist impression van een Devoon Baai met Aglaophyton. Let op geen bladeren dus nog.
Wortels worden wel al snel gevormd om door rotsen heen te dringen -> en zo grond(aarde) te vormen dat water vasthoudt. 40% van de aarde(planeet) is nu bedekt met aarde(grond). Het kost 1000 jaar om 2 cm grond te vormen. Dat is in een miljoen jaar dus 20 meter! Zo konden de planten het land koloniseren. En de dieren durfden nu ook uit het water te komen.

Zoals het op de kop zwemmende levende fossiel Degenkrab, een kreeftachtige geleedpotige die in 500 mj niet veel veranderde en nu nog aan land komt in de US. Kieuwen lijken op longen zodat ze lang buiten het water kunnen leven. Ze leggen eieren op land. 400 mjg komen ze voor het eerst aan land gevolgd door insecten en amfibieën zoals De Tiktaalik.
De degenkrab heeft (hemels)blauw hemocyanide bloed en negen ogen.

De eigen rol van de Koningin in afgestemde werkbelasting bij het vegen van kamers in eusociale naakte molratten

Soms wordt  je toch weer even onverwachts overvallen door een hint van telepathos uit ver vervlogen tijden. Tijdens de derde dinsdagse lunchpauze-pizza van september 2012, na een pompoenkale Cup-a-Koninginnesoup-entree, werd Place genomen aan de leestafel van de gelijknamige restaurantformule binnen de lokale manufacturenketen van de illustere zakenheeren W&A (illem en nton) van weleer.
Aldaar verstopt als een molrat tussen de stapels Esquires & Quotes lag eenzaam te wezen de Wetenschapbijlage van de NRC van het jammerlijk afgelopen weekend. Nu sinds enige tijd in huize Coqui het NRC geen krant meer kraait, heeft wetenschap zijn plek nootgedwongen moeten afstaan aan modernistische trends als Duurzaamheid&Natuur en Religie&Filosofie. Echter door de duurzame voorzienigheid werd op deez' heuglijke prinsheerlijkedag nog éénmaal een blik vergund op de eertijdse week-enschapapotheose, immers in het land der eunuchen is éénbal koning.
Het duurde nog tot de laatste pizzapunt voordat de achterpagina van De Kleine Wetenschap mocht worden aanschouwd.
En wie lonkte daar helemaal onderin de achterpagina: de naakte molrat. Ooit werd op het zwaard van vrouwe Justitia  gezworen het gefailleerde gedachtegoed van de naakte molrat  te koesteren en bijdetijds actueel te houden. Hoogste tijd om deze veronachtzaamde ereschuld af en -belofte in te lossen door de achterstand in naakte backlog iets dragelijker te doen lijken.
Op PLOS ONE worden ongeveer 10 artikelen per jaar gepubliceerd over de Heterocephalus glaber.

Op troonrededag is de verhandeling over De eigen rol van de Koningin in afgestemde werkbelasting bij het vegen van kamers in eusociale naakte molratten vanzelfsprekend uitzonderlijk toepasselijk.   
Kort samengevat moeten er door kastes met onderdanen van de queen kamers worden gereinigd, links is een afbeelding van de Eerste en Tweede Kamer, oude en nieuwe kamer, een fractiekamer en een kabinet. Werkers, de vrouwen, werken harder dan de mannen. Werkvolk gaat harder werken door de aanwezigheid van de Queen, immers van de staatskoets is de queen koetsier, de ambtenaren de paarden en het volk de wielen. En door Queen geurgemarkeerde of geopende statie-kamers worden beter en vaker gereinigd, want de queen heerst en regeert maar het volk bestuurt en (in)formeert toch het liefst zichzelf.

Francis 'Roccoco' Cotes (door Coqui)

Het Rijksmuseum - nee natuurlijk niet 020 dat nog een eeuw gesloten blijft, - presenteert met trots de allereerste tentoonstelling van Britse portretten uit de 18de eeuw in Nederland: Ladies & Gentlemen. Portretten uit de Britse Gouden Eeuw.
Alle schilderijen zijn afkomstig uit Tate Britain in Londen. Het gaat om werken van bekende kunstenaars als Sir Joshua Reynolds, Thomas Gainsborough en Sir Thomas Lawrence.

Eh..18-e eeuw, wat schiet ons trouwe lezertjes dan als eerste te binnen: Rococo. De tentoonstelling is echter een grote teleurstelling met een bomkrater aan kunsthistorische RoCoco-kansen en -quotes. Welke Britse portretters staan prominent opgesomd tussen hun wuftzwoele Franse Rococo-paintneefjes in de En.Wiki: Hayman, Gainsborough, Reynolds.

Francis Hayman, Exeter 1708-1776 Londen,

De schrijver Samuel Richardson omringd door zijn tweede gezin, ca. 1740-1741, olieverf op doek, 99 x 125 cm, Tate Britain, Londen is één van de eerste Britse Rococo-familieportretten. Op deze site kun je desgewenst nog inzoomen op details. In MUSE11(pdf) staat ook een afbeelding.
De Rococo was in het begin van de 18e eeuw in Parijs, Frankrijk een reactie op de knellende grandeur, symmetrie en strenge regels van de barok, in het bijzonder die van het Paleis van Versailles. De Rococo-kunstenaars verkozen daarom een ongedwongen elegante, informeel schertsende, organisch bloemrijke en plantaardig sierlijke benadering van de kunst en architectuur in natuurminnende Engelse landschapsstijl.

Het absolute hoogtepunt van Gainsborough, leerling van Hayman en getrouwd met natuurlijk kind Margaret, is het schilderij van zijn dochter Margaret, een eloquente gehoorzame zwoelkastanjegrijze schoonheid met een rose roosje in haar decolleté. Dit Rococo-toonbeeld straalt een wittily, zeer elegante en teasing dialoog uit vol ongrijpbare en camouflerende taal en gebaren, verfijnde gevoelens en subtiele kritiek. Papa was zuinig op z'n liefste dochter en kleedde haar van hoog tot laag in volledig afgesloten, liefst ravenzwarte, kleding. Paps inspanning wierp zijn vruchten af want dochterlief bleef vruchtloos ongetrouwd en onbemind. Snel door dan maar naar een echte natuur-frivole rococo-schilder: Francis Cotes. Zou Cotes de succesvolle Colijn de Coter naar de powdered wig kunnen steken?

Francis Cotes schilderde portretten van vrouwengewaden die ontsnapt lijken aan plafondspiegelingen van Elftelingdroomprinsessen. Ongedwongen openhangende kleding met veel roseboomrozerode en gesmet witte ruches, afgewisseld met naakte kokoskuscremeblanke ouderdomsgesproete huid. Lieflijke engageantes en ponjetten met luchtige karakter. Het kleurgebruik typeert zich door zachte tinten, met veel gebruik van pastel. De vormen zijn losser, er is vrolijkheid en frivoliteit; opschietende plantenmotieven, vruchten, schelpen, asymmetrische krullen en guirlandes. Een kokarde rozet van rosewoodrood, een pastelsilverpink collerette met ruches over het ravelijndiepe decolleté, doorschemerende oudroze blote schouders onder een fijngeweven koraalroze cotta en robijnrode cotte. Op het hoofd altijd een pastelparelmoer 'rococo' poederpruik ter camouflage van het onvergeeflijk onnatuurlijk bijgeverfde zwartmahoniebruine haar.
Dit is het overtuigende bewijs dat Rococo een cokette combinatie is van Frans asymmetrisch Rocaille en Coqui(lles), van schelpen en fluitkikkers, van BarocCo (een onregelmatig gevormde zilvergrijze parel) en Rocaille (een populaire vorm van de tuin- of interieur-versiering met behulp van geluksschelpen en maansteentjes)​ die deze verfijnde en fantasierijke stijl in zijn essentie beschrijft.

Da capo naar Margaret-lover Gainsborough. Er waren tijden waarop het leek dat muziek het beroep van Gainsborough was en schilderen slechts een afleiding. Gainsborough had veel muzikanten in zijn vriendenkring en schilderde er vele, zoals de jongste zoon van JS Bach: Johann Christian Bach, ook wel de Italiaanse, Londonse of Roccoco Bach.
Rococo-muziek kenmerkt zich door intieme kamermuziek met uiterst verfijnde versieringsvormen.

Johann Christian 'Rococo' Bach heeft ook een eigen kanaal op YouTube. Automatisch gegenereerd met 910 videoos. Met aanbevolen videoos. Hieruit een kleine persoonlijke Rococo-Concert-selectie.

Go Coqui GobGo

©Margreet

Lang geleden logde ik al eens over een Atalanta-herfstoverval op mijn Ivy-Hedera Helix Arborescens. Het ene weekend vlogen de Atalanta's op en af, het volgende weekend niemand te zien. Recente aanvullende informatie op een boeiende botanische lezing benoopte een navolglog. De sympathieke zilvergrijze natuur- & filmvrouwe in zwierige maanrok Josephine Hamming heeft de afgelopen acht jaar een documentaire gemaakt over de vliegoveruren van de trekvlinder Atalanta. Go, Butterflies, Go of eigenlijk Butterflies, Go!, want Go, Butterflies, Go was een ouder filmproject op 16mm.

De documentaire begint in Sint-Petersburg in augustus en eindigt daar een jaar later na een om-slagje Marokko.  Op zoek naar de optimale leef- en voortplantingsomstandigheden vliegt de Atalanta met de seizoenen mee om grote droogte, hitte en vrieskoude te ontlopen en om steeds de juiste verse waardplantblaadjes tegen het lijf te lopen. Brandnetels om op voort te planten en rottende vruchten (zoals margreets pruimen begin september) om op bij te tanken. Het Atalanta-vrouwtje zet haar eitjes af na paring met een territorium-mannetje;  de rupsekienders eten braaf daar de buikjes vol, verpoppen en vliegen dan in de juiste seizoensrichting verder naar Petersburg of Casablanca. Een Atalanta leeft, geschat want veel is er natuurlijk niet bekend, 3 - 4 maanden. 
Hij fladdert zelfs ieder jaar heen en weer over het kanaal naar Groot-Brittannië. Daar doet hij dan een aantal uren over bij 14 km/h. (Heeft iemand nauwkeurig de vliegtijd opgemeten?) Josephine ving ze op in Normandië op Pointe du Hoc tussen Omaha en Utah Beach. Dat is niet de kortste oversteek.

©Margreet

In de mooie HD-film in augustus in Finland zitten de Atalantas nog op het statige Koninginnekruid (Eupatorium) te fourageren. Het wordt de hoogste tijd voor een herfstvakantievluchtje Oost-Nederland via Sint-Petersburg.
Volgens een UK-website produceert de Red Admiral eenmaal per jaar een nieuwe generatie. Die komt half- augustus tot begin oktober uit de pop. Dan zijn mijn Atalantas dus waarschijnlijk de laatste verse lichting geweest en geen migrerende Atalantas uit Finland. Ik heb ze afgelopen vrijdag ook niet rond het Koninginnekruid van de Heul zien fladderen.

Er is een website waar (maandelijkse!) vlindertellingen worden bijgehouden: Vlindermee!  2010 was een erg goed Atalantajaar, vooral in augustus en september. En dus ook nog begin oktober. Vanaf nu allemaal..pp Atalanta's tellen.
Het zijn evolutionaire kleine wondertjes, die vlinders. Vele malen kleiner dan de mens, met een brein dat je met gemak in een gevulde kies stopt, maar wel vele malen functioneler en uitgebreider uitgerust dan het mensenbrein: GPS incl. kaarten West- en Oost-Europa, zeer gevoelig reuksysteem, verpopper, voortplanter, opblaasbare vervliegvleugels, kleefpoten. Wat kunnen ze eigenlijk niet: gitaar spelen, autorijden, internetten. En missen ze dat? Nee natuurlijk niet, ze vervelen zich nooit al fladderend en windsurfend door heel Europa.

In Sephientjes film zitten mooie opnamen van een uit de pop kruipende Atalanta. De vleugels zijn kreukelig gevouwen en moeten worden opgepompt met een rode kleurstof. Dan even drogen en vliegen maar.

Naar de ivy, van de Holly and the Ivy; hulst en (struik)klimop zijn beide openluchtmuseum kruidentuin legendeplanten in het tweedehandsboekje dat ik onlangs van een goede zilvergrijze wonderfee kreeg toegetoverd op een lommerrijke Uddelse Kampweg midden op de HogeVeluwe.

The holly and the ivy, now both are full well grown,

Of all the trees that are in the wood, the holly bears the crown.

De ivy komt er een beetje bekaaid af, terwijl deze altijdgroenling symbool staat met zijn hechtwortels voor gehechtheid, trouw, vriendschap en vasthoudendheid; met zijn altijdgroene blad voor het eeuwige leven; en met zijn drielobbige blad voor de heilige drie-eenheid. Hulst staat ook voor eeuwig leven, geluk en gezondheid. Christenen zagen bovendien in de scherpgepunte bladeren een doornenkroon, in de rode bessen Jezus bloed en in het harde hulsthout het kruis. YT-tje met bekende melodie.

Een korte film van Josephine over mieren (ants) kan online worden bekeken. Josephine heeft ook een YT-kanaal met interviews en action shoots. Ze had het tijdens de lezing over haar Academy Award; een Dutch Postcode Lottery DOEN Award uit 2001, soort van gouden Atalanta-Kalf met vleugels; zelf had ze toen ook (nog) goud-blonde haren. Tussen de 'Oscar' Academy Awards heb ik haar niet kunnen vinden.

Die mooie natuurlijke speciaal gecomponeerde filmmuziek bij GobGo is natuurlijk van Johan S. Riphagen, die bovennatuurlijk wordt uitgevoerd door de beste natuurtalentmuzikanten van het Rockoco quintet(pdf).

Hé schat, ik ben er

André Kuipers is terug op aarde. Hij ontsteeg ons en zweefde op grote hoogte enkele maanden gravitatieloos. Toen hij veilig en wel weer op Seenivo aanbelandde stelde hij zijn schat direct op de hoogte. Andere mensen houden meer van hoogvliegen met beide benen in de sneeuw en vier wielen op de rails. Voor die mensen zijn hoge uitgeholde bergen neergezet, comfortabel voorzien van normaalspoor. Voor beiden geldt: Hoe hoger je komt, hoe kleiner alles lijkt. André maakte regelmatig Satellite-View foto's van aarde en plaatste die op z'n log. Dit is zijn mooiste time lapse: Walking on Air. (HD)
Voor de Bird's-Eye View-liefhebbers van Walking on Snow is er Jordin en van snow time-lapse de Switch-webcam op 3657 m.NAP
André maakte ook deze mooie foto van Zuid-Holland en Utrecht, geheel ten onrechte aangeduid als: Amsterdam and surroundings.

Met dank aan GS natuurlijk en ESA.
Deze foto deed me denken aan de tentoonstelling Vrijheid! Leidens Ontzet 1574 - 2011 in Museum de Lakenhal. Voor wie het gemist heeft staat er nog wat online, zoals het aardige YT geanimeerde prentenboek Leidens Ontzet (HD met geluid), dat groot op een witte museummuur werd geprojecteerd. Erwin Olaf maakte speciaal voor de tentoonstelling een hedendaags historiestuk.

In de tentoonstelling hing ook het beroemde Lanckaert-tapijt uit 1587 van 3 bij 4 meter. Helaas meet de foto maar 481x400 pixel. 10.000 man en 400 bootjes gaan ongeveer 10.000 Spaanse belegeraars verdrijven met inundaties om Zuid-Holland te behouden. Amsterdam was koningsgezind en Utrecht streng katholiek en heulden met de vijand. Het ontzettingsleger werd daarom gefinancierd door ZH-steden als Gouda, Delft en Rotterdam.

Hier rechts een detail van Oost-Leiden met de Lammenschans zonder het NS-station, Zoeterwoude zonder het Zuid-Holland Huis des biers en Leiderdorp zonder de A4.
Aan de achterkant van het tapijt hing een beeldscherm waarop een verklarende animatie (zonder geluid door De Bell) werd vertoond over het vermetele ontzet van Leiden door de watergeuzen. De geuzen volgen zo ongeveer de toekomstige route van de HSL vanaf Rotterdam Blijdorp via Zoetermeer (Voorweg en Segwaert) naar Zoeterwoude en Lammenschans en deden daar 2 maanden over. Als de Fyra rijdt doet hij er nu 12 minuten over.
Leiden had indertijd 15.000 inwoners (zoiets als Joure nu) waarvan er 5000 het leven zouden laten in 1574. Niet meer dan een flink dorp dus. Kijk vooral naar het einde van de animatie. Daar wordt de Zuid-Hollandse agglomeratie anno 2011 nog even ingekleurd met zijn 3.546.589 inwoners. Epische Homo Sapiens-EcoRamp in slechts 435 jaar, een belachelijk korte tijd in de evolutie van het leven op aarde. Het Westlands kaslicht is inmiddels met een goede kijker ook zichtbaar vanaf Mars.

Op verzoek: Noord Nederland tijdens de elfstedentochtkoorts. André heeft een Nederland-setje op Flicker. Kijken of ik daarvoor een linkje kan maken.
After the break: SlideShow-test.

Red Bull gaf geen vleugels

Het EK-voetbal kent ook voordelen, je update weer eens de kennis over adverterend commercieel Nederland op RTL4 tijdens het volgen van VI-Oranje. Om een of andere reden zijn Friezen Wilfred en Johan met Rotterdammers Rene en Jan (Genee, Derksen, vdGijp, Boskamp) ter ere van EK2012 van RTL7 (mannenzender) naar RTL4 (GTST-vrouwenzender) op Scheveningen verkast. Geen vervelende Studio-Aneecieden en Hilvo-020ers aan de borrel- en Moraballentafel, heerlijk.

O ja, er is tijdens het EK een ongelukje gebeurd op 13 juni 2012. Het ongelukje van Харків. Red Bull gaf ons namelijk ook geen samenspelende centrale duo's, middenvelders, backs en scorende spitsen.
Ik zag als lichtpuntje onderstaande Cartoon opeens tussen alle Oranje-commercials van AH op NL1 en Jumbo op RTL4 door vliegen.
Een Evolutie-cartoon: Red Bull geeft vleugels. Een heel mooie samenvatting van de evolutie van de mens in 30 seconden.  Natuurlijk niet in de juiste tijdschaal, dan had de mens maar een milliseconde het beeld mogen vullen vervuilen.


Hij is helemaal niet nieuw en er zijn er nog veel meer.

We kijken alvast vooruit naar de spannende wedstrijden (races) tijdens de Olympische spelen van London met een aardige commercial van British Airways:

Monika

En dan heb je zomaar ineens een nieuwe vriendin. Helemaal uit Bangladesh. Lekker jong, nog nauwelijks grijs en zelfs wel een tikje ondeugend. Misschien bestaat Monika wel niet echt en is ze het resultaat van wat creatief Photofoppen door nare cybercrimannen.

Deze dame komt van een Indiase site en laat haar kleren en sieraden afdragen door het nooddruftige nichtje in Bangladesh. Ik vind mij Monika leuker en de kleding haar beter staan.

Voor de ongelovigen hierboven een schermafbeelding van m'n stats van heden. Toch 2 hele echte pageviews vandaag uit Bangladesh. 
Jaja niet veel activiteit op mn Bloggie, maar toch elke dag 10 - 30 pageviews voor oude logjes, meestal via een Google search. Er zijn ook altijd wel wat pageviews uit de US. Zijn dat mensen die via een US-proxy surfen? Nu we toch met de billen bloot gaan.

Dit is mijn top10 van meest populaire logjes. Colijn de Coter staat vanzelfsprekend fier bovenaan. Co heeft voornamelijk bekijks uit Belgie. Er was misschien recent een tentoonstelling aldaar over hem o.i.d. In Nederland genereert Co weinig, net zoals zijn naamgenoot.
De logjes met mijn naam tussen haakjes zijn nog uit de periode dat dit een duoblog was.
Om een of andere reden starten de stats in mei2008 terwijl wij toch pas na oktober2009 zijn gaan loggen. Ik heb dit blog uit een boedelscheiding toegeworpen gekregen en geen idee wat zijn lot(geval) was tussen mei2008 en oktober2009.

De Ziel ter ziele

Dat was de kop boven het artikel in de papieren editie van Trouw vandaag.
Eigenlijk: Nu de ziel ter ziele is: leef!
De webversie is ietwat minder prikkelend: Hoe te leven in een wereld zonder ziel?
Eindelijk een waarachtig bezielde filosoof naar mijn ziel hart: wetenschapsfilosoof  Herman de Regt.

Griekse filosofen als Pythagoras en Plato, Franse deeltjesfilosoof Descartes, onderdendammer Coen Simon; de onsterfelijk gewaande zielen van deze arme zielen blijven ontzield en zielloos achter; geen levende ziel meer te bekennen.

Volgens Aristoteles (384-322 v.Chr.) en Epicurus (341-270 v.Chr.) - twee oude zielen, één gedachte - is alles opgebouwd uit atomen. Aangezien alleen atomen invloed hebben op andere atomen, en aangezien de ziel ons lichaam beroert, moet ook de ziel gemaakt zijn van atomen. Maar dat betekent dat met het doodgaan en het vergaan van het lichaam, de ziel eveneens in atomen uit elkaar valt.

De trits Newton, Darwin, Freud, een triple whammy zielen met zielsveel vreugd. De vrije wil, het bewustzijn Immanuel Kant, zieltogend bezitten zij hun zielen in lijdzaamheid: de wetenschap en Swaab zijn bikkelhard: er is geen invulling van het idee van een ziel die standhoudt in wetenschappelijk onderzoek.
De Engelse filosoof Francis Bacon (1561-1626) legde zijn ziel en zaligheid in de wetenschap: alleen door kritisch wetenschappelijk onderzoek te doen, ontdekken we hoe wij en de wereld in elkaar steken. 
We dienen ons te zuiveren van valse vooroordelen en onware voorstellingen van zaken door goed te observeren en te experimenteren en door langzaam en voorzichtig uit feiten algemene wetten (theorieën) te concluderen.

David Hume (1711-1776) had ook het gelijk van de wereld: de rede is de slaaf van de hartstochten, maar die hartstochten zijn standaard menselijke dierlijke instincten gebleken en niet meer. Het zijn deze (vrije willoze) instincten die ons dwangmatig doen denken dat we een onsterfelijke ziel hebben.

Hoe nu te leven in een wereld zonder ziel, als zielsbedroefde zielenpoot of als zielsgelukkige zielzorger?
Waarheid, spreek zielsveel waarheid, dat is het zielseenvoudige zielenroerselenrecept voor zielsrust en zielenheil.

Overigens weet ik ondertussen wel waar die onsterfelijke ziel huist in onze zielzak: in ons DNA. Wij, levende wezens, leven al ongeveer 4 miljard jaar, een aardige benadering voor onsterfelijk. Dat hebben wij volgehouden door ons voortdurend te vernieuwen. Tijdens ons leven worden alle zielomhullende cellen  een keer gerevitaliseerd en vernieuwd. Wij dragen er zorg voor onze ziel bij leven een nieuw jasje te geven, door een kopie van ons DNA in één of meer total make-over versies met nieuwe spiegels van onze ziel te stoppen.
Het oude omhulsel zal tot stof en atomen vergaan, maar de ziel leeft! bij benadering onsterfelijk!

Wetenschapsfilosoof Herman de Regt draaft mij iets te ver door met het kennelijk onlangs onweerlegbaar geleverde wetenschappelijke bewijs tegen de onsterfelijke ziel (Trouw, 19 april). 'Aanvaarden dat het leven eindigt in niets' schrijft hij. En 'hoe te leven in een wereld zonder ziel?' Maar moet met het erkennen van de sterfelijkheid van de ziel van de enkele mens meteen Het Leven en De Wereld zielloos verklaard worden? De individuele ziel sterft dan wel met de individuele mens, maar het leven en de wereld én de ziel, die wij aan dat grotere geheel ontlenen en aan welks onmiskenbare ziel wij allen een stukje bijdragen, bestaan wel degelijk door, naar menselijke maatstaven zelfs schier onsterfelijk. Dus of de ziel nu wel of niet ter ziele is: leef, en denk niet alleen aan jezelf.
Ton uit Leiden, Trouw 21-4

Hebben mieren een ziel?

Het is de maand van de filosofie waarin RoKoKo ook graag een duitje in het zieltje gooit. Vanwege een acuut gebrek aan leesvoer werd dit lange weekend zelfs het achterwerk van de VPRO-bode geconsumeerd. Laat daar nu het filosofie-pareltje van week staan: Suzanne. Leeftijd onbekend, maar de meeste achterwerkbrievenschrijvers zijn zo tussen 6 en 12. Het is een antwoord op een eerdere brief over een dierenambulance.

Misschien denken mieren ook

Mensen denken vaak dat wij de mooiste, de liefste, de knapste, de beste en de slimste zijn. Maar eigenlijk weten we dat helemaal niet. Het zou zomaar kunnen dan mieren precies hetzelfde denken. Of dat olifanten met elkaar praten en bespreken wat ze deze keer eens met dat ene mens zullen doen.
Als wij iemand vermoorden is dat verschrikkelijk en is iedereen geschrokken, ook al heeft het slachtoffer de 'moordenaar' iets heel ergs aangedaan. Maar een kip vermoorden, of eigenlijk slachten, is heel normaal, terwijl die kip de mens nooit wat aandoet. Ook vinden mensen het 1000 keer erger als een giraffe doodgaat dan een mier of een vlieg. Heel veel mensen antwoorden dan: maar een vlieg heeft geen nut.
Alsof mensen wel nut hebben. (ond. rokoko)
We helpen dieren, oké, maar we doden er veel meer. Dit is eigenlijk iets heel anders dan een konijn, maar ja. Ik heb nu een poes en ik kan me geen leven meer zonder haar voorstellen. Als zij te jong doodgaat dan ga ik weken niet naar school. De klas zal dan wel denken: haar poesje is dood, oké dat is zielig, maar om nou weken niet naar school te gaan....
Maar ik leef met haar en de band die ik met haar heb opgebouwd gaat dan verloren.
Kortom: Ik hou verschrikkelijk veel van dieren, het maakt niet uit hoe klein ze zijn.
Het zou dan ook voor dieren, planten en het milieu veel beter zijn als wij uitsterven of gewoon minimaal tien keer beter leven!

Uit de Paasstillezaterdagfilm Horton Hears a Who!:
A person's a person, no matter how small
I meant what I said, and I said what I meant, and an elephant's faithful one hundred percent! ... That's my code — my motto.

Horton: There's a tiny person on that speck that needs my help!

Jane: Absurd! There aren't people that small.

Horton: Well, maybe they aren't small, maybe we're big.

Jane: Horton...

Horton: No, Really. Think about it. What if there were someone way out there, looking down on our world right now, and to them, we're the specks...

Passie-tijd, Rokoko-muziektraditie

Bij Rokoko behoort het jaarlijkse Passie-logje inmiddels tot de vaste traditie. Om en om, even jaren Mattheus BWV246, oneven jaren Johannes BWV245. Met de om en om traditie breken we altijd traditioneel in een schrikkeljaar. 2012 is ons eerste blog-schrikkeljaar.

Passie of Passion komt van het Griekse werkwoord paschō volgens Wiki, wat lijden betekent. Lijdenstijd en lijdensmuziek; een muziekstuk dat het lijden en sterven van Jezus, aan het kruis, tot onderwerp heeft.

Franz Liszt schreef op latere leeftijd Via Crusis, De Kruisweg. Tijdens de Kruisweg gaan de gelovigen biddend en herdenkend langs veertien zogenaamde kruiswegstaties voorbij. Een kruiswegstatie is een schilderij of reliëf dat een scène uit de lijdensweg van Jezus en zijn stervensproces uitbeeldt. Het woord statie is afgeleid van het Latijnse woord statio, dat het staan of stilstaan betekent. Omdat het aantal staties hier en daar verschilde, bepaalde Paus Clemens XII (paus van 1730-1740 -Rokoko-) het aantal op veertien. In 1741 werd de kruisweg verplicht in alle rooms-katholieke kerken. (Wiki) 

Het is een van de laatste werken van Liszt, voltooit in 1879. Het werk neemt een bijzondere plaats in in het oeuvre van Liszt vooral omdat het een werk is van grote verstilling. Bijzonder is het werk ook omdat het de grenzen van de tot dan toe gangbare tonaliteit opzoekt. (Wiki)
Het is wel mooi, ik heb zo hier en daar wat beluisterd, nadat ik een recensie las in Trouw 26/3. 'Via Dolorosa'
Compagnie Bischoff, Ronald Brautigam, piano Jan Van den Bossche, regie Muziekgebouw aan 't IJ 23/3.
....een van de fraaiste voorbeelden van de kale, duistere en harmonisch grensverleggende stijl van de late Liszt. Met een minimum aan noten, veel stiltes en een veelvuldig gebruik van dissonante harmonieën wist Liszt een maximum aan zeggingskracht te bereiken. Brautigam speelde deze met grote uitdrukkingskracht en zo suggestief dat Jezus' wankele tred over de Via Dolorosa naar het kruis bijna letterlijk hoorbaar werd.

Lente!

Vandaag is het lente, astronomische maar ook meteorologische (†). De zon steekt vandaag triomfantelijk de evenaar over terwijl de rotatieas van de aarde een rechte hoek maakt met de baanstraal van de aarde. Het is overal op aarde even lang donker en licht, 12 om 12, in Nederland vandaag van 6:44 tot 18:51.

Het is nu stralend blauw aan de goede zijde van het vensterglas.
De bewokingsradar voorspelt ook een heldere avond en nacht. Dus kunnen we nogmaals genieten van het planetenspektakel aan de westelijke hemel: Venus en Jupiter.
Venus staat het dichtstbij en heeft een bewolkte atmosfeer waardoor zij het meeste zonlicht reflecteert en ons het felst bestraalt. Jupiter is wat groter maar iets verder weg, maar toch vorige week heel duidelijk te zien zo rond 20:00.

De maan gaat vandaag om 15:47 onder en op donderdag 22 maart is het nieuwe maan. Op vrijdag 23 (plaatje rechts) zou je de maan al kunnen zien vlak na zonsondergang, dus  zo rond 18:57. De maan is op 23-3 1% en gaat om 20:18 onder.
Nog meer plaatjes en uitleg op EarthSky.

Mooie animatie van 11 - 20 maart op Shadow & Substance.

Ik heb ooit eens een foto van de (nieuwe) maan gemaakt waarop het deel dat niet door het zonlicht wordt verlicht ook zichtbaar is. Sinds Barthel weet ik dat dit het asgrauwe licht of asgrauw schijnsel heet. 

Dubbel gereflecteerd zonlicht, vooral goed te zien als de aarde bewolkt is en veel zonlicht weerkaatst.
Linkje vanuit NoordDrenthe.
Sterrenkunde in Nederland.




(†) Eigenlijk wordt hier bedoeld dat het lente-achtig weer buiten is, aan de andere zijde van het glas. Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische lente op een vaste datum op 1 maart op het noordelijk halfrond. Lente-wiki.
Eh.. 19 maart was natuurlijk in San Francisco, in Europa 20 maart 6:14.
De noodzaak van een 29 februari-schrikkeldag elke 4 jaar kun je ook mooi zien in de tabel van Aanvangstijdstippen van de astronomische lente op het noordelijk halfrond.

Zo staan de planeten in het zonnestelsel in maart 2012.  Mars en Mercurius (The March of the Planets, mooi!) zou je ook nog moeten kunnen zien? Gisteravond 19-3 stond Venus loodrecht boven Jupiter.
Mars en Saturnus staan aan de oosthemel, tegenover Venus en Jupiter.  Look East!
UIt: Prime Time, your journey through the astronomical year.

Interactieve Hemelkaart voor ieder uur van de dag: hemel.waarnemen.com 

Twee mooie filmpjes (Hitvideo's) Evolutie en Toer van de maan bij de NRC.NL.

Grande EVinale & Verantwoording

De evolutie van de gewervelden in herhaalde retrospectie. Terugkijkend valt op dat we God onderweg ergens zijn kwijtgeraakt. Zeer waarschijnlijk tijdens de ondergrondse 165 miljoen jaar. Misschien schaamte over het feit dat Zijn 'schepping' maar evolutionair langzaam vooruitgang boekte en dat het geprognosticeerde eindschepsel steeds verder van Zijn ideale 'evenbeeld' aan het wegdrijven was.  Hij heeft Zich er nog uit te proberen redden met 2-Petrus-3:8 'Eenen dagh by den Heere is als duysent jaren, ende duysent jaren als eenen dagh'. Maar met dergelijke cultuursprookjes scoor je anno 2000+ geen respect- en aanzienpunten meer. Cultuur is inmiddels ontmaskerd als een bundeltje gedragsafspraken binnen een (prim)apenstam. Ook nog wel kwantificeerbaar, want de best samenwerkende apenstam verwerft het koninkrijk der aarde.  De cultuur die het mogelijk maakt om groepsgewijs aan de lopende band BMW M5's  in elkaar te  schroeven is veruit superieur aan de cultuur van de groep die zich nog individueel de kop breekt over het opknopen van handgeweven vodden. Maar wie het dwaze niet eert, is de wijsheid niet weerd.

We dwalen af, het wordt tijd voor een nieuw onderwerp, maar eerst gaan we nog even heerlijk de biochemische evolutiediepte in.

Van opstandige zakpijplarve naar mens. Ik ben nog op zoek naar een plaatje waarin de mens als ecologische ramp wordt afgedaan en waarin fier aan top van de evolutieboom een paradijsvogel wappert. De mens is een onverbeterlijke egocent. Wel een mooi evolutie-overzicht gevonden met nu eens plaatjes van vrouwen als prima donna opperwezens.

Om te reproduceren en te leven bezitten alle organismen op aarde DNA. Hiermee kan 'nieuwbouw'informatie worden doorgegeven uit het genenarchief boordevol 'bouw'plannen en -tekeningen.

Even middelbare schoolstof herhalen: chromosomen, histonen, genen, DNA-helix-dubbelstreng. Een gen is een stukje erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. 'Erfelijke eigenschappen' rare term en definitie. De Nederlandse wiki is eigenlijk alleen maar geschikt als inleiding en om snel in de Engelse of Duitse te komen.
Door replicatie kan het DNA verdubbeld worden en een exacte kopie worden doorgegeven bij celdeling. Een enzym ontwindt de dubbele DNA-spiraal en een ander enzym ritst de twee strengen uit elkaar zodat ze ieder weer tot een dubbele helix kunnen worden opgebouwd.
Een gen is een stukje dubbelstreng met gecodeerde informatie. Zoals bijvoorbeeld het Hox-gen. Dit gen regelt de basisstructuur van het organisme zoals plaatsing en ontwikkeling van de verschillende ledematen tijdens de embryonale fase. Ze liggen in clusters bijeen.

Apotheose of Apocalyps: Kroon op de evolutie

Wie gaat er strijken met het felbegeerde predicaat van Kroon op de schepping evolutie?

'Potto's' oerouders, zoals de Notharcus hier, leefden 50 mjg  in de bomen in Europa en trokken vandaar naar Afrika (vanwege het oprukkende ijs?). Onderweg ontwikkelde ze nog een handig gloednieuw lichaamsdeel: de flexibele schouder. Armen die 360º rond kunnen draaien blijken heel voordelig bij het rondhangen op en tussen boomtakken en je kunt daarmee de 'Potto'-boomsnelheid flink vergroten.

Vanuit Afrika trokken of voeren apen naar Zuid-Amerika; vanaf 40 mjg worden er opeens aapfossielen gevonden in Brazilië. Deze geïsoleerde groep vormde de breedneusapen of apen van de nieuwe wereld. [ook een fijne old-school Eurocentrische benaming] Convergentie-toppertje met de mens is het zeer intelligente capucijneraapje. De breedneusapen gebruiken het liefst de staart om aan takken te hangen en te slingeren. Deze nieuwe wereld apen kijken alleen ZW-TV, want ze missen het trichromate kleurzien.

De achtergebleven apen van de oude wereld, de smalneusapen,  gebruiken liever de armen. Voorbeelden zijn de mandril, baviaan en de makaak.

Ongeveer 35 mjg onstaan binnen de smalsneusapen de mensapen (Hominoidae), zonder staart in Afrika (Egypte) en die ontwikkelen zich verder in Oost-Afrika zoals in de Proconsul hiernaast. Een reisavontuurlijk groepje trekt naar Azië en laat zich daar Gibbon (Hylobatidae) noemen. Er zijn daar nog 12 soorten. Ze heten ook wel kleine mensaap.

Gibbons zijn super-acrobaten die veel kroon-punten scoren met hun brachiatie (armslingerend voortbewegen). Ze kunnen ook heel goed op de achterpoten lopen. Hieronder staan een paar filmpjes over hun kunsten.

New Dawn: Primetime

In de geologische periode Eoceen - Nieuwe Dageraad - van 56 - 34 mjg ontstonden alle nu nog levende zoogdierorden. De dino's waren uitgestorven en de zoogdieren vulden alle opengevallen plekken met speciaal daarvoor aangepaste (natural selected) soorten.
Tijdens het Eoceen was het tropisch warm en vochtig op aarde:  CO2 en CH4 gehalten in de atmosfeer waren 10 maal zo hoog als nu. Na het Eoceen koelt de aarde af tot aan de ijstijden van het Pleistoceen 2.5 mjg.

Als er voortdurend op je gejaagd wordt en je op heel veel menu's staat, is het evolutionair voordelig om kleiner te groeien en je te verstoppen. Zijn al die dreigingen weg, dan kunnen andere mechanismen er voor zorgen dat je weer groot wordt, van muis tot olifant.

A is geleidelijke evolutie zoals voorgesteld door Darwin. Stephen J. Gould stelde C Punctuated equilibrium voor, nu denkt men dat plaatje B evolutie het best beschrijft: langzame geleidelijke veranderingen afgewisseld met grote sprongen. Bepaalde fossielen veranderen langdurig nauwelijks om dan opeens, zonder overgangssoort(en), in een nieuwe soort over te gaan.

De verschillende evolutiepaden staan hiernaast.
Divergente evolutie komt het vaakst voor: de dieren gaan steeds meer van elkaar verschillen, bijvoorbeeld doordat ze geografisch van elkaar gescheiden zijn, zoals de Darwinvinken op de Galapagoseilanden.
Bij parallelle evolutie ontwikkelen twee nauw verwante soorten zich  op overeenkomstige wijze. Zoals bij de Placentalen en de Buideldieren.
Herhaalde evolutie is een ontwikkeling die vaker optreed zoals de hoefvorming. 
Bij convergente evolutie ontwikkelen niet-verwante dieren dezelfde eigenschappen zoals vleugels bij insecten, reptielen en zoogdieren (vleermuis).

Bij coëvolutie of wedloop maken twee soorten er een wedstrijd van. Neem bijvoorbeeld roofdier luipaard en zijn voedsel antiloop. Ze jagen elkaar op.. als de antiloop harder loopt dan het luipaard krijgt de laatste honger. Ze moeten beide voortdurend evolueren. Uiteindelijk wordt het luipaard een jachtluipaard. (dat is niet waar!)

Intervolutie: Thylacine en Pangea

Duurt 160 mj (miljoen jaar) wachten lang? Misschien kan dat het best worden geïllustreerd aan de hand van een landkaart van Pangea (Grieks: gehele aarde). Zo tussen 300 en 200 mjg bestond er op aarde maar één supercontinent: Pangea. Vanaf 200 mjg brak Pangea weer in stukken en langzamerhand werden de huidige continenten gevormd. Dit vormen en opbreken van supercontinenten is cyclisch, in de historie van de aarde (4,6 miljard jaar) is dat waarschijnlijk vaker gebeurd. In 200 mj kun je bijvoorbeeld de Atlantische oceaan vormen of India vanaf Kaapstad op Mongolië en Italië op Duitsland laten botsen en zo de Himalaya en de Jungfrau de lucht in sturen. De schuifsnelheid is ongeveer 5 cm per jaar, dit levert een Atlantisch kloofje van 5000 km in 100 miljoen jaar. Helaas verlopen deze schuifbewegingen schoksgewijs met geschat een sprong van 2 meter oostwaarts voor het eiland Honshu en van 15 meter bij de breuklijn op 11 maart 2011.
Het tweede filmpje (Mondschein ipv Grieg) laat ook zien dat de continenten in de toekomst weer naar elkaar toe bewegen.
Filmpjes 3 & 4 gaan over buideldieren z.o. Dit is een embedr-testje. Positief getest op oude IE-PC en op trendy FF-Mac.

Dusk: Extinctie en Suppressie

Slechts enkele soorten van de Synapsida-voorouders van de zoogdieren overleefden de Permische extinctie van 252 mjg.

De Lystrosaurus was een paar miljoen jaar aansluitend aan de Permische-extinctie heer en meester op het land, waarschijnlijk was wel 50 - 90% van de landdieren een Lysterosaurus. Een rustige vruchtbare periode zonder vijanden. Ly was ongeveer een meter lang en een planteneter; een soort van varken. Op het stemmige plaatje links lijkt hij een kale, gladde huid te bezitten, er zijn ook andere plaatje waar hij een stevige vacht heeft.

De Thrinaxodon was ongeveer zo groot als een kat, 50 cm, en waarschijnlijk een omivoor. Hij is wat jonger dan de Lystrosaurus. Hij behoort tot de cynodonten, hondtandigen, en had waarschijnlijk al wat meer kenmerken van een zoogdier: warmbloedig en dus ook haren en een vacht, maar legde waarschijnlijk nog wel eieren. Mogelijk zorgde ze al voor hun nageslacht, maar waren nog niet levendbarend.

De Morganucodon leefde ongeveer 205 mjg. Inmiddels zijn de zoogdier-voorouders gekrompen tot een rat. Dit plaatje van wiki is van een levende muis met dezelfde grootte en bouw, de Suncus murinus. Lengte ongeveer 10 cm met een schedel van 4 cm. Leefden waarschijnlijk kort, legde nog wel eieren.

De ontwikkeling van de zoogdieren verloopt gelijktijdig met de dinosaurussen, vanaf 225 mjg - 65 mjg. In die periode floreerden de saurussen (reptielen) en veroordeelden de proto-zoogdieren tot een schamel niche-bestaan in de marge als dino-voer. 165 miljoen jaar overschaduwd in de wachtkamer leverde bij de a.s.-zoogdieren een heel scala aan overlevings-eigenschappen en -trucs op:  ze leefden (als molratten) in holen, waren warmbloedig en konden er daarom 's nachts op uit om zich met insecten te voeden. Ze werden levendbarend en voedden de jongen veilig in het hol met moedermelk op. Deze eigenschappen hebben meegeholpen de aankomende K-T-extinctie te overleven. Toen die rook was opgetrokken bleken al die nare roofdier-dino's verdwenen, zodat de zoogdieren de hele planeet opeens voor zichzelf hadden.
Evolutie kon heel lang niet echt spannend worden bij de zoogdieren. Het waren, kort door de bocht, 150 mj lang varkens of ratten, een voorgeschiedenis die zijn diepe sporen lijkt te hebben nagelaten bij Homo sapiens.