donderdag 16 februari 2012

Apotheose of Apocalyps: Kroon op de evolutie

Wie gaat er strijken met het felbegeerde predicaat van Kroon op de schepping evolutie?

'Potto's' oerouders, zoals de Notharcus hier, leefden 50 mjg  in de bomen in Europa en trokken vandaar naar Afrika (vanwege het oprukkende ijs?). Onderweg ontwikkelde ze nog een handig gloednieuw lichaamsdeel: de flexibele schouder. Armen die 360º rond kunnen draaien blijken heel voordelig bij het rondhangen op en tussen boomtakken en je kunt daarmee de 'Potto'-boomsnelheid flink vergroten.
Vanuit Afrika trokken of voeren apen naar Zuid-Amerika; vanaf 40 mjg worden er opeens aapfossielen gevonden in Brazilië. Deze geïsoleerde groep vormde de breedneusapen of apen van de nieuwe wereld. [ook een fijne old-school Eurocentrische benaming] Convergentie-toppertje met de mens is het zeer intelligente capucijneraapje. De breedneusapen gebruiken het liefst de staart om aan takken te hangen en te slingeren. Deze nieuwe wereld apen kijken alleen ZW-TV, want ze missen het trichromate kleurzien.

De achtergebleven apen van de oude wereld, de smalneusapen,  gebruiken liever de armen. Voorbeelden zijn de mandril, baviaan en de makaak.
Ongeveer 35 mjg onstaan binnen de smalsneusapen de mensapen (Hominoidae), zonder staart in Afrika (Egypte) en die ontwikkelen zich verder in Oost-Afrika zoals in de Proconsul hiernaast. Een reisavontuurlijk groepje trekt naar Azië en laat zich daar Gibbon (Hylobatidae) noemen. Er zijn daar nog 12 soorten. Ze heten ook wel kleine mensaap.

Gibbons zijn super-acrobaten die veel kroon-punten scoren met hun brachiatie (armslingerend voortbewegen). Ze kunnen ook heel goed op de achterpoten lopen. Hieronder staan een paar filmpjes over hun kunsten.


Embedr linkje
Hierboven staat het wiki-schema: Hominoidea =  Apes zegt de Engelse wiki, maar er zijn ook Monkeys... ik heb het geprobeerd te begrijpen, hier staat het allemaal heel duidelijk uiteengezet: ik ben nog steeds "somewhat confused".
We kunnen het beter samenvatten met: Boomratten groeien op, krijgen het in de bol en worden apen. 
De hoog in de bol boomratjes noemden zichzelf op een bepaald moment dus (half)-apen of zelfs mensachtigen (Homininae). De benaming van al deze 'menselijke' voorouders werd natuurlijk achteraf gedaan door de mens (Homo) en die maakte er een warrig geheel van met kleine/grote mens-apen, half-apen, mensachtigen. Met kennelijk onontkoombaar in het achterhoofd toch nog het christelijke sprookje dat de mens uniek is en geschapen naar Gods evenbeeld. En dan blijkt het moeilijk om objectief te blijven.

De Gibbons (Hylobatidae) rechts in het schema hebben we gehad, daarnaast staan de Orang-oetans (bosmensen, Pongo).
De Orang-oetans leven vredig als gezinnetjes 'solitair' in de bomen, al mag de Borneose orang-oetan nog wel eens graag 's nachts blanke spooktoeristen de stuipen op het lijf jagen.

In Afrika splitsen de gorilla's zich af 7 mjg, we zijn aanbeland bij de Hominidae (grote mensapen).

Gorilla's leven in (harem)groepen op de grond, waarbij de zilverrug zich exclusief opoffert ten behoeve van het nageslacht van alle vrouwtjes. Beroemdste Gorilla is natuurlijk de hyperintelligente Koko, geboren in 1971. Zij (ook daar) heeft een IQ van ongeveer 70 - 95.

Blijven de Hominini (menselijke tak?) over links in het schema. Die splitsen zich 6 - 5 mjg in Homo (mens) en Pan (chimpansee). Er is nog een klein broertje, de dwergchimpansee of Bonobo. De Bonobo's zijn veel minder gewelddadig en lossen problemen op met (veel ruigranzige) seks.
De chimpansees vertonen precies hetzelfde agressieve gedrag als de broeders van de Homostam.  Ik zag in een aflevering van de BBC natuurserie Planet Earth een militie van 10 chimps ten strijde trekken tegen een naburige stam. Ze sluipen door het betwiste territorium, vallen een vrouwtje aan, doden haar jong en eten dat vervolgens triomfantelijk op.
Waarschuwing: kijken in deze menselijke-spiegel hieronder kan confronterend zijn.


Die familie van de Hominini is dus van nature heel onaangenaam agressief, kennelijk een optimale evolutionaire aanpassing voor het  territoriaal veroveren van de wereldheerschappij. Oorlog voeren en genocide is puur natuur en misschien wel doorslaggevend voor de successtory van Homo.

Een theorie zegt dat Homo en Chimp van elkaar werden gescheiden door de vorming van de Oost-Afrikaanse Rift Valley. Ten oosten van deze Rift worden de meesten Homo-fossielen gevonden. In dit gebied werd het klimaat in de regenschaduw droger, de jungle dunner en werden de Homo-apen de bomen uitgejaagd de savanne op. Lopen op twee benen is dan voordeliger. De handen zijn beschikbaar voor nieuwe klusjes.

Een aardige schematische voorstelling van de ontwikkeling van H Sapiens. H(omo) habilis (handige handyman) was de eerste die handen liet wapperen met gereedschap. De Neandertaler is op weg naar het pittoreske Neandertal van de Düssel bij Düsseldorf.

Op een bepaald moment leefden er waarschijnlijk een aantal menssoorten naast elkaar totdat deze allemaal werden verdrongen(uitgeroeid?) door de meest agressieve mensvorm: Homo Sapiens. Het enige dier met een superioriteitscomplex gefundeerd in de gedachte dat het geen dier is.
Is deze tokkies-familie van uit de kluiten gewassen lompe boomratten nu de kroon op de evolutie: Neen natuurlijk. Dat zijn de vogels! Vogels zijn reptielen, Diapside dino's.
De dino's overleefden toch wel de K-T extinctie. Deze mooie Duitse Raptor Troodontidae van 140 mjg, vol in de veren, staat in het aardige Landesmuseum Hannover. Alle vogels zijn vliegende dino's en hebben zich tot in alle uithoeken van de wereld verspreid. Er zijn 10.000 soorten tegen maar 4000 en afnemend aantal soorten zoogdieren. Er zijn vogels in alle mogelijke niches geëvolueerd: zwemvogels op de polen, duikvogels, drijfvogels, loopvogels, insectvogels (Kolibrie) en panvogels (kip).
We leven nu dus in The Age of Birds, of, systematisch beter gezegd: The Age of Avian Dinosaurs.

15 opmerkingen:

  1. Dus omdat er meer verschillende soorten van bestaan zijn de vogels de kroon op de evolutie?
    En de insecten dan?
    mlrt

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ongewervelden, die heb ik eigenlijk overgeslagen. Daar zijn er wel heel erg veel van, inderdaad.
      Vogels zie en hoor je overal en hebben zich steeds prachtig weten aan te passen. Paradijsvogels in alle kleuren. En leren vliegen!

      Die uit de boom gevallen voortstrompelende foeilelijke naakte boomratten moeten voortdurend hun evolutionaire tekortkomingen compenseren met nieuwe hulpmiddelen.
      Hoe de lelijke eendjes zich met veel kunst en vliegwerk toch staande gehouden hebben en uit rancune Gods prachtige evolutieschepping van honderden miljoenen jaren om zeep helpen.

      Verwijderen
  2. Haha, panvogels (kip).

    Hoezo hebben mensen 'uit rancune' soorten uitgeroeid?
    Ik zou zeggen uit domheid, voor voedsel, uit hebzucht e.d.

    We hebben andere mensvormen niet alleen uit agressie en terratoriumdrift uitgeroeid, maar ook omdat we dat konden door de grotere herseninhoud, we waren gewoon slimmer.
    Jammer, was wel leuk geweest, meer menssoorten.

    Wat de vogels betreft, zij kunnen dan vliegen, maar wij kunnen vliegtuigen bouwen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Vliegtuigen en boten bouwen telt niet in de evolutie top 10, @willie. Je moet het zelf kunnen, zonder hulpmiddelen.

      Het is niet echt bekend hoe en waarom nu de H. Sapiens als enige is overgebleven. H. Sapiens was waarschijnlijk slimmer in de strijd om de mooie vruchtbare plekjes op aarde en paste ook succesvol rigoureuze methodes toe als het gewoon uitroeien van concurrenten.

      Evolutie gaat uit van aanpassing aan de natuurlijke leef- en voedselomstandigheden. H. Sapiens past (noodgedwongen?) de leef- en voedselomstandigheden aan aan zijn behoeften.

      Verwijderen
    2. Ja, maar waarom schreef je : 'uit rancune', ( Gods prachtige evolutieschepping van honderden miljoenen jaren om zeep helpen.)

      Verwijderen
    3. Dat arme lelijke eendje werd door alle dieren geplaagd en gebeten als kuiken, @willie, zelfs zijn broertjes en zusjes deden gemeen. En daar heeft hij toen een traumaatje van gekregen, wat weer aan de basis stond van zijn rancune.

      Terwijl zwanenkuikens heel mooi zijn!

      Verwijderen
  3. Ik las dit weekend in een boek dat de mens eigenlijk het enige wezen is met een neus, op een enkele aapsoort na. Dieren hebben een snoet, mensen een gezicht, dat is wezenlijk anders. Ik zal je het boek geven op je verjaardag, kun je dit onderwerp ook es vanuit een andere invalshoek lezen.

    De kroon op de schepping blijft voor mij toch de mens. Ondanks al zijn domheid kan de mens ook veel moois. Het is een negatieve instelling die dat ontkent.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Jij moet niet te veel religieuze literatuur lezen, @margreet, die verzinnen dagelijks nieuwe onzin om de evolutietheorie zwart te maken.
      Hier een aardig artikel over de neus en de hazenlip.

      De mens is wel de kroon op de schepping maar niet op de evolutie. De mens is een zeer slecht aan de natuurlijk omstandigheden aangepast dier. Daarom moet hij kleren dragen en heeft hij een koelkast nodig en een gasfornuis en CV en een kerncentrale.

      Verwijderen
  4. Het is geen religieus boek, waar lees jij dat?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. het lichaam van de mens is mislukt maar de intelligentie niet?

    Het is wel zwak dat je de insecten hebt overgeslagen trouwens. Vooral over bijen is veel moois bekend, kunnen mensen nog wat van opsteken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik was het serietje begonnen als vertebraten evolutie. Zal ik nu aansluitend dan maar meteen de ongewervelden doen?

      Verwijderen
  6. Ik heb es een mooi stuk over bijen gelezen(van een bijenhouder) maar op internet vind ik dat nergens terug helaas. Was in een tijdschrift.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Heb je ook gelezen over die grote vlooien van vroeger?

    BeantwoordenVerwijderen