vrijdag 3 februari 2012

Intervolutie: Thylacine en Pangea

Duurt 160 mj (miljoen jaar) wachten lang? Misschien kan dat het best worden geïllustreerd aan de hand van een landkaart van Pangea (Grieks: gehele aarde). Zo tussen 300 en 200 mjg bestond er op aarde maar één supercontinent: Pangea. Vanaf 200 mjg brak Pangea weer in stukken en langzamerhand werden de huidige continenten gevormd. Dit vormen en opbreken van supercontinenten is cyclisch, in de historie van de aarde (4,6 miljard jaar) is dat waarschijnlijk vaker gebeurd. In 200 mj kun je bijvoorbeeld de Atlantische oceaan vormen of India vanaf Kaapstad op Mongolië en Italië op Duitsland laten botsen en zo de Himalaya en de Jungfrau de lucht in sturen. De schuifsnelheid is ongeveer 5 cm per jaar, dit levert een Atlantisch kloofje van 5000 km in 100 miljoen jaar. Helaas verlopen deze schuifbewegingen schoksgewijs met geschat een sprong van 2 meter oostwaarts voor het eiland Honshu en van 15 meter bij de breuklijn op 11 maart 2011.
Het tweede filmpje (Mondschein ipv Grieg) laat ook zien dat de continenten in de toekomst weer naar elkaar toe bewegen.
Filmpjes 3 & 4 gaan over buideldieren z.o. Dit is een embedr-testje. Positief getest op oude IE-PC en op trendy FF-Mac.

Van het succesvolle Perm-zwijn Lystrosaurus zijn op alle continenten fossielen gevonden, dus rond 250 mjg zaten alle continenten aan elkaar vast en konden de dieren zonder zwembandjes alle uithoeken van het vasteland bereiken.
De buideldieren (Marsupialia) ontwikkelden zich vooral goed in Zuid-Amerika maar raakten daar door de beweging van de continenten geïsoleerd van de placentale zoogdieren zo vanaf 100 mjg. Tot 50 mjg was het nog mogelijk om met droge voeten  Australië te bereiken via Antarctica. Noord- en Zuid-Amerika komen pas 3 mjg aan elkaar vast te zitten. Tijdens de daarop volgende Great American Biotic Interchange verliezen de buideldieren vaak de strijd. Behalve één: de Virginiaanse opossum, die vestigt zich succesvol in grote delen van Noord-Amerika.
Australië was door het uitsterven van de placentalen vanaf 55 mjg een geïsoleerd buidelparadijs tot aan de grote ecologische ramp van 40.000 jaar geleden:  aankomst van de placentale primaat mens.

De Buideldieren zijn een mooi voorbeeld van convergente evolutie.  Voor iedere diervorm van de placentalen bestaat/bestond een min of meer gelijke diervorm bij de marsupialia:
wolf - buidelwolf (uitgestorven)
katachtige - buidelkat
vliegende eekhoorn - vliegende buideleekhoorn
bosmarmot - wombat
miereneter - numbat
mol - buidelmol (niet naakt, posh silky fur)
muis - buidelmuis
Aanpassing van de placentalen en de buideldieren aan vergelijkbare levensomstandigheden resulteerde onafhankelijk van elkaar in een evolutie naar sterk gelijke diersoorten.
Mooi kleurenplaatje.
Zowel de mannetjes als de vrouwtjes hebben een buidel. De mannetjes schijnen hun buidel alleen te gebruiken als boodschappentas. De buidelvrouwen hebben twee baarmoeders: dus ligt een dubbelloops bevruchtingsgeweer evolutionair voor de hand met dubbele voortplantingspunten.
Ziehier rechts die dubbele penis van een opossum. Wie was er eerder? Ik denk dat de man zich, zoals gewoonlijk, weer heeft moeten aanpassen aan de grillen en wensen van de vrouw.
Het jong is bij de geboorte klein en slecht ontwikkeld en nog in een 'embryonale' toestand. Onmiddellijk na de geboorte moet de pasgeborene zonder hulp met behulp van zijn ' iets meer ontwikkelde ' onderarmen naar de buidel kruipen. Hoe de pasgeborene navigeert met de ogen dicht is onbekend, mogelijk mbv zwaartekracht en/of geur.
Omdat het pasgeboren buideldier moet klimmen zijn de voorste ledematen veel meer ontwikkeld dan de rest van het lichaam. Het is mogelijk dat deze noodzakelijke vroege ontwikkeling heeft geleid tot beperkingen bij de motorische evolutie van buideldieren in vergelijking met de placentalen. Door het vroeg ontwikkelen van het gespecialiseerde grijpende voorpootje is de overgang naar hoef, vleugel, of flipper, zoals sommige groepen van placentale zoogdieren hebben gedaan, veel moeilijker.
Kijk boven nog even filmpje 3 en 4 over die arme laatste Tasmaanse BuidelTijgerin Ben(jamin) met kangoeroe -staart, tijgerstrepen en droevige hondskop.

4 opmerkingen:

  1. Heel mooi allemaal, ook die filmpjes en foto's van dubbele penis en pasgeboren buideldiertjes.

    Dat evolutionaire nadeel, tja daar zit wel wat in. Een buidelpaard dat lijkt me inderdaad lastig. Veulen kan niet klimmen en mama-paard heeft ook al geen handen om te helpen. Ze hebben wel tanden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zomaar Marjan met een eigen weblog-link. En je kon ook de Embedr zien en bekijken. Heb je een nieuwe PC of Mac?

      Filmpje 3 doet het ook wel toch, maar alleen op YouTube, even op het schermpje klikken.

      Ik zag bij Frozen Planet dat(keizer)pinguïns een soort huidplooi hebben om het ei en later het jong te verstoppen voor het ijzige poolklimaat. Ze doen dat voorzichtig met hun snavel en kunnen ook overgeven van mannetje naar vrouwtje vv.

      Verwijderen
  2. Leuk beestje, de Virginiaanse opossum.
    Dat wist ik helemaal niet, dat er maar één continent was. En dat ze ook weer naar elkaar toe bewegen.
    Ik wist wel dat sommige delen aan elkaar zaten, zoals aan de vorm van de continenten goed te zien is.

    Je ziet inderdaad geen buideldieren zonder 'handjes'.
    Interessant logje weer, Kokey.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik had dat ook wel eens gelezen, Willie, over één continent, maar ik wist niet dat het bewegen van de continenten ook nog zo'n grote invloed heeft gehad op de evolutie van de dieren.

      Verwijderen