Go Coqui GobGo

©Margreet

Lang geleden logde ik al eens over een Atalanta-herfstoverval op mijn Ivy-Hedera Helix Arborescens. Het ene weekend vlogen de Atalanta's op en af, het volgende weekend niemand te zien. Recente aanvullende informatie op een boeiende botanische lezing benoopte een navolglog. De sympathieke zilvergrijze natuur- & filmvrouwe in zwierige maanrok Josephine Hamming heeft de afgelopen acht jaar een documentaire gemaakt over de vliegoveruren van de trekvlinder Atalanta. Go, Butterflies, Go of eigenlijk Butterflies, Go!, want Go, Butterflies, Go was een ouder filmproject op 16mm.

De documentaire begint in Sint-Petersburg in augustus en eindigt daar een jaar later na een om-slagje Marokko.  Op zoek naar de optimale leef- en voortplantingsomstandigheden vliegt de Atalanta met de seizoenen mee om grote droogte, hitte en vrieskoude te ontlopen en om steeds de juiste verse waardplantblaadjes tegen het lijf te lopen. Brandnetels om op voort te planten en rottende vruchten (zoals margreets pruimen begin september) om op bij te tanken. Het Atalanta-vrouwtje zet haar eitjes af na paring met een territorium-mannetje;  de rupsekienders eten braaf daar de buikjes vol, verpoppen en vliegen dan in de juiste seizoensrichting verder naar Petersburg of Casablanca. Een Atalanta leeft, geschat want veel is er natuurlijk niet bekend, 3 - 4 maanden. 
Hij fladdert zelfs ieder jaar heen en weer over het kanaal naar Groot-Brittannië. Daar doet hij dan een aantal uren over bij 14 km/h. (Heeft iemand nauwkeurig de vliegtijd opgemeten?) Josephine ving ze op in Normandië op Pointe du Hoc tussen Omaha en Utah Beach. Dat is niet de kortste oversteek.

©Margreet

In de mooie HD-film in augustus in Finland zitten de Atalantas nog op het statige Koninginnekruid (Eupatorium) te fourageren. Het wordt de hoogste tijd voor een herfstvakantievluchtje Oost-Nederland via Sint-Petersburg.
Volgens een UK-website produceert de Red Admiral eenmaal per jaar een nieuwe generatie. Die komt half- augustus tot begin oktober uit de pop. Dan zijn mijn Atalantas dus waarschijnlijk de laatste verse lichting geweest en geen migrerende Atalantas uit Finland. Ik heb ze afgelopen vrijdag ook niet rond het Koninginnekruid van de Heul zien fladderen.

Er is een website waar (maandelijkse!) vlindertellingen worden bijgehouden: Vlindermee!  2010 was een erg goed Atalantajaar, vooral in augustus en september. En dus ook nog begin oktober. Vanaf nu allemaal..pp Atalanta's tellen.
Het zijn evolutionaire kleine wondertjes, die vlinders. Vele malen kleiner dan de mens, met een brein dat je met gemak in een gevulde kies stopt, maar wel vele malen functioneler en uitgebreider uitgerust dan het mensenbrein: GPS incl. kaarten West- en Oost-Europa, zeer gevoelig reuksysteem, verpopper, voortplanter, opblaasbare vervliegvleugels, kleefpoten. Wat kunnen ze eigenlijk niet: gitaar spelen, autorijden, internetten. En missen ze dat? Nee natuurlijk niet, ze vervelen zich nooit al fladderend en windsurfend door heel Europa.

In Sephientjes film zitten mooie opnamen van een uit de pop kruipende Atalanta. De vleugels zijn kreukelig gevouwen en moeten worden opgepompt met een rode kleurstof. Dan even drogen en vliegen maar.

Naar de ivy, van de Holly and the Ivy; hulst en (struik)klimop zijn beide openluchtmuseum kruidentuin legendeplanten in het tweedehandsboekje dat ik onlangs van een goede zilvergrijze wonderfee kreeg toegetoverd op een lommerrijke Uddelse Kampweg midden op de HogeVeluwe.

The holly and the ivy, now both are full well grown,

Of all the trees that are in the wood, the holly bears the crown.

De ivy komt er een beetje bekaaid af, terwijl deze altijdgroenling symbool staat met zijn hechtwortels voor gehechtheid, trouw, vriendschap en vasthoudendheid; met zijn altijdgroene blad voor het eeuwige leven; en met zijn drielobbige blad voor de heilige drie-eenheid. Hulst staat ook voor eeuwig leven, geluk en gezondheid. Christenen zagen bovendien in de scherpgepunte bladeren een doornenkroon, in de rode bessen Jezus bloed en in het harde hulsthout het kruis. YT-tje met bekende melodie.

Een korte film van Josephine over mieren (ants) kan online worden bekeken. Josephine heeft ook een YT-kanaal met interviews en action shoots. Ze had het tijdens de lezing over haar Academy Award; een Dutch Postcode Lottery DOEN Award uit 2001, soort van gouden Atalanta-Kalf met vleugels; zelf had ze toen ook (nog) goud-blonde haren. Tussen de 'Oscar' Academy Awards heb ik haar niet kunnen vinden.

Die mooie natuurlijke speciaal gecomponeerde filmmuziek bij GobGo is natuurlijk van Johan S. Riphagen, die bovennatuurlijk wordt uitgevoerd door de beste natuurtalentmuzikanten van het Rockoco quintet(pdf).

In 2006(pdf) heeft de Botanische Tuinen in de tropische kas een Antilliaanse fluitkikker (Eleutherodactylus johnstonei) uitgezet. Dit kikkertje, dat van oorsprong op de Antillen leeft en nu ook op het Zuid-Amerikaanse vasteland voorkomt, heeft zich zo uitgebreid dat ze nu door het hele kassencomplex rondspringen. Fluiten doen ze bij verandering van luchtvochtigheid, als het gaat waaien en in de schemering. Dit kikkertje wordt lokaal Coqui Antillano genoemd. Volgend jaar kleine zaklamp meenemen want zo'n klein kikkertje is tijdens de post-lezing-schemer moeilijk te vinden, ondanks zijn voortdurende positie-verraad met gefluit in fluitconcert. De Coquis verzorgen ook de achtergrond bij Harvest Moon.